Arka

Opis

Ostatnia powieść wydana za życia Adama Wiśniewskiego-Snerga. W Arce akcent położony jest wyraźniej na zagadnienia związane z psychologią i psychiatrią, wszak obie dziedziny znajdowały się od dawna w ścisłym kręgu zainteresowań autora.

Patryk Tenevis – przypadkowy pasażer tajemniczego statku, odkrywa symptomy chorób umysłowych wśród odpowiedzialnej za „rejs” załogi. Kierowany głębokim, wewnętrznym przekonaniem o bezwarunkowej słuszności własnych działań, podejmuje próbę przejęcia dowództwa. Nie znajduje jednak „prawdziwego” zrozumienia wśród współpasażerów, czego skutkiem jest postępujące poczucia odosobnienia i typowa w takich sytuacjach frustracja. Ostatnia próba wytłumaczenia zagadki rejsu powszechnymi (również wśród pasażerów) zaburzeniami psychicznymi, skazuje bohatera na pobyt w gettcie swojego własnego wyobrażenia o normalności.

Powieść jest zdradzającym obecność wielu warstw znaczeniowych esejem na temat charakteru, specyfiki i okoliczności występowania zaburzeń psychicznych (w dość szerokim jednak rozumieniu). Autor polemizuje też z samym pojęciem zdrowia psychicznego, negując sens jego stosowania jako punktu odniesienia przy orzekaniu o stanie ludzkiego umysłu. Jako alternatywę przedstawia własny model psychiki (nazwany Teorią bezpieczeństwa), w którym zastępuje umowne pojęcie energii psychicznej, namacalnym i naturalnym, acz subiektywnym dla każdej jednostki poczuciem bezpieczeństwa. We fluktuacjach w jego poziomie szuka klucza do modelu ludzkiej psychiki, próbując w ten sposób wyjaśnić genezę tak poważnych schorzeń jak nerwice i psychozy.

Arka uznawana jest powszechnie za powieść hermetyczną, zdecydowanie i jednoznacznie już odcinającą się od nurtu Science-Fiction (co naturalnie nie przysporzyło jej popularności). Kolejnym utrudnieniem w spójnym odbiorze powieści jest pozostawiona przez autora możliwość swobodnej interpretacji nie tylko jej treści, ale także i formy. Powieść jest też pewną zapowiedzią depresji, która z czasem zaczęła nad autorem Arki dominować.